مفردات نهج البلاغه (کتاب)
«مفردات نهج‌البلاغه»، اثر سيد على‌اكبر قرشى، كتابى است در دو جلد به زبان فارسى كه به شرح تك واژگان نهج‌البلاغه مى‌پردازد.
ساختار كتاب
كتاب در دو جلد تهيه شده و جلد نخست آن مشتمل بر مقدمه ناشر (دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم) و مقدمه مؤلف است و مطالب آن بر اساس حروف الفبا مرتب گرديده است.
گزارش محتوا
به گفته مؤلف، نهج‌البلاغه با حذف مكررّات و مشتقات آن، حدود دو هزار و چهار صد و بيست و دو (2422) كلمه است، كه همه آنها در اين كتاب معنى و بررسى شده و شواهدى و مصاديقى از سخنان امام علی (علیه السلام) براى آنها نقل گرديده است. مطالعه اين كتاب سبب آشنايى با نهج‌البلاغه و گشتى در آن درياى ژرف و بيكران است. از آنجا كه مؤلف نتوانسته در كلمات امام مشروحا و گسترده‌تر كار كند، نام كتاب را قاموس نهج‌البلاغه نگذاشته، بلكه آن را «مفردات نهج‌البلاغه» ناميده، تا اغراق‌گويى نباشد، با آنكه به گفته ايشان بعضى از فضلاء صلاح مى‌دانستند كه «قاموس نهج‌البلاغه» ناميده شود.
طريق استفاده از اين كتاب آن است كه ثلاثى مجرّد كلمه‌اى را در نظر گرفته و با طريق الف و باء مثل كتاب‌هاى لغت آن را پيدا كنيد و بعد از پيدا كردن خواهيد ديد آن كلمه با مشتقاتش در كتاب ترجمه شده و شواهدى از نهج‌البلاغه براى آن آورده شده و به مناسبت همان كلمه بعضى از فرموده‌هاى امام(ع) توضيح داده شده است، مثلا در پيدا كردن شقشقيه اگر مراجعه كنيم، به كلمه «شقشق» كه استثناء رباعى است، خواهيم ديد معنى اين كلمه و جريان خطبه شقشقيه در ذيل آن آمده است.
مؤلف در شمارش خطبه‌ها، نامه‌ها، كلمات حكمت‌آميز و در تعيين صفحات نهج‌البلاغه، نسخه صبحى صالح را در نظر گرفته و از روى آن نقل نموده كه به عقيده وى ظاهرا در حال حاضر صحيح‌ترين نسخه از لحاظ اعراب و شمارش است.
منابع مقاله
- مصاحبه با استاد سيد على‌اكبر قرشى، بينات، بهار1374، ش5، ص98-109.
- مقدمه مؤلف.
- مصاحبه با استاد سيدعلى اكبر قرشى، حوزه، آذر و دى1368، ش35.
منبع
ویکی نور